آتش روند نابودی جنگل های زاگرس را تسریع میکند

جنگل‌های زاگرس در غرب کشور، اکوسیستم‌های طبیعی با ارزشی هستند که در آن‌ها تنوع بالایی از گونه‌های گیاهی و جانوری وجود دارد، سرمایه ارزشمندی که به راحتی در حال از دست رفتن است.این فعال محیط زیست می‌گوید: از یک میلیون هکتار جنگل در استان کهگیلویه و بویراحمد ۸۰ درصد آن پوشیده از درختان بلوط است و این جنگل ها۲۰ درصد از جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس را تشکیل می‌دهند که بیشتر در ارتفاعات ۷۰۰ تا دو هزار و ۱۰۰ متری بالاتر از سطح دریا پراکنده هستند.

 

آتشی که این روز‌ها به جان جنگل‌های زاگرس افتاده، روند نابودی این جنگل‌های باارزش را تسریع می‌کند؛ جنگل‌هایی که از متخلفان گرفته تا آفت‌ها کمر به نابودی‌شان بسته‌اند.

فرزاد علیزاده، فعال محیط زیست به میزان می‌گوید: جنگل‌های زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور با ۶ میلیون هکتار مساحت، ۴۰ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهند که حدود ۷۰ درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط‌ها شامل می‌شوند.

وی با بیان اینکه درختان بلوط عمری طولانی دارند که گاه به دو هزار سال نیز می‌رسد می‌گوید: سنجاب‌ها جهت ذخیره‌سازی میوه بلوط برای فصل زمستان آن را در عمق مناسبی دفن می‌کنند. فراموش کردن جای برخی از این میوه‌ها توسط سنجاب‌ها باعث می‌شود که در بهار سال بعد دانه‌ها جوانه بزنند.

علیزاده یادآور می‌شود: جنگل‌های زاگرس در غرب کشور، اکوسیستم‌های طبیعی با ارزشی هستند که در آن‌ها تنوع بالایی از گونه‌های گیاهی و جانوری وجود دارد، سرمایه ارزشمندی که به راحتی در حال از دست رفتن است.این فعال محیط زیست می‌گوید: از یک میلیون هکتار جنگل در استان کهگیلویه و بویراحمد ۸۰ درصد آن پوشیده از درختان بلوط است و این جنگل ها۲۰ درصد از جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس را تشکیل می‌دهند که بیشتر در ارتفاعات ۷۰۰ تا دو هزار و ۱۰۰ متری بالاتر از سطح دریا پراکنده هستند.

وی کشاورزی ناپایدار و حضور دام در دامنه‌های زاگرس و تغذیه دام‌ها از سرشاخه‌های بلوط را یکی از عوامل مرگ این گونه گیاهی دانسته و می‌گوید: تهیه ذغال از چوب بلوط به دلیل کیفیت بالای چوب آن از دیگر عوامل انسانی مرگ بلوط است به طوری که سالانه بیش از هفت هزار هکتار از جنگل‌های لرستان تبدیل به ذغال می‌شود.

جنگل های زاگرس

علیزاده در گفتگو با خبرگزاری میزان با اشاره به اینکه یکی از اصلی‌ترین عوامل از بین رفتن جنگل‌های بلوط زاگرس بیماری “ذغالی بلوط” است می‌گوید: در حال حاضر یک ششم جنگل‌های زاگرسی کشور آلوده به بیماری ذغالی بلوط بوده و از این یک میلیون هکتار نیز، ۳۰۰ هزار هکتار با آلودگی بیش از ۵۰ درصد در وضعیت بحرانی قرار دارند.

وی درباره بیماری ذغالی و ارتباط آن با عوامل انسانی می‌گوید: بیماری ذغالی نوعی آفت است که به دلیل وجود نوعی سوسک چوبخوار به وجود می‌آید. تا پیش از این نوعی دارکوب در این مناطق زندگی می‌کرد که از لارو این حشره تغذیه می‌کرد در نتیجه این نوع سوسک افزایش پیدا نمی‌کرد، اما امروزه به دلیل کشاورزی ناپایدار، حضور دام و انسان در این مناطق، این دارکوب از این مناطق کوچ کرده است و سوسک چوبخوار افزایش جمعیت داشته که منجر به زوال درختان کهنسال زاگرس شده است.

این فعال محیط زیست اضافه می‌کند: سوسک چوبخوار درون تنه درختان بلوط تخمگذاری کرده و لارو‌ها با تغذیه از آوند‌های درختان باعث قطع آوند می‌شوند که حاصل آن مرگ و خشکیدگی درخت است.

علی‌زاده با بیان اینکه سد‌ها مسوول نابودی بیش از ۵ میلیون هکتار از جنگل‌های ایران هستند می‌گوید: سدسازی‌های بی‌رویه باقیمانده بلوط‌های مناطق غربی کشور را غرق می‌کند بطوری که آبگیری سد کارون سه، پنج هزار هکتار از جنگل‌های بلوط را به زیر آب برده است.

این فعال محیط زیست هشدار می‌دهد: ازبین رفتن بلوط‌های زاگرس می‌تواند بحران بی آبی کشور را تشدید کند تا جائی که چهل درصد منابع آب شیرین کشور از زاگرس و جنگل‌های بلوطش تامین میشود. چه آنکه سرچشمه‌های بسیاری از رودخانه‌های کشور از جمله کارون، زاگرس است و پوشش گیاهی زاگرس تاثیر به سزایی در جذب آب‌های زیرزمینی دارد.

وی یکی دیگر از دلایل از بین رفتن بلوط‌های زاگرس را روش بیرحمانه شکارچیان سنجاب برای بدام انداختن و زنده گیری سنجاب‌ها عنوان کرده و می‌گوید: شکارچیان تنه درختان چند صدساله بلوط را آتش میزنند تا سنجاب‌ها را از لانه فراری داده و پس از زنده‌گیری، آن‌ها را روانه بازار‌های غیرمجاز فروش حیات وحش کنند.

علیزاده با بیان اینکه در این روش برخی از سنجاب‌ها در آتش گرفتار شده و زنده‌زنده می‌سوزند می‌گوید: این شیوه شکار سنجاب در اکثر سرزمین‌های زاگرس نشین متداول است و شکارچیان با این روش هم سنجاب‌های بی نوا را زنده گیری می‌کنند و هم زغال بلوط را بفروش می‌رسانند. در نتیجه جمعیت سنجاب‌های زاگرس به شدت در حال کاهش بوده و این گونه زیبا و با ارزش که بر اساس آخرین مصوبات جریمه شکار آن یک میلیون و دویست هزار تومان است در خطر انقراض قرار گرفته است.

یوز آسیایی
پیشنهاد سردبیر

سلاخی می‌گریست ، به قناری کوچکی دل‌باخته بود!

بهتر آن است پروژه‌های پر سروصدای تکثیر در اسارت و محصولات تکثیری آن را به‌حساب تلاش برای احیای جمعیت یوزها در طبیعت نگذاریم و دراین‌خصوص در مواجهه با افکار و احساسات عمومی قدری صادقانه و لااقل حرفه‌ای‌تر رفتار نماییم.
متأسفانه، لابی‌های فعال در حوزه حیات‌وحش با دادن نشانی‌های غلط اجازه نمی‌دهند که حقیقت به گوش مسئولان رده‌بالا برسد.

پارادایم انسان
پیشنهاد سردبیر

حذف پارادایم انسان‌محور از مطالعات حیات‌وحش و تنوع زیستی

طبق تعریف علوم مهندسی منابع طبیعی، محیط‌زیست و جنگل، «حیات‌وحش» (wildlife)، به همه‌ی موجودات گیاهی و جانوری که در محیط طبیعی – بدون مداخله‌ی انسان – زندگی می‌کنند، گفته می‌شود. درواقع حیات‌وحش به کلیه‌ی جان‌داران ازقبیل پستان‌داران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان گفته می‌شود که به‌صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان برروی کره‌ی زمین زندگی می‌کنند و آب و خوراک خود را خود تامین می‌کنند.

عدالت زیستی
پیشنهاد سردبیر

وگانیسم: چیستی و چرایی/ محبوبه قلی پور

زمانی که از گیاه‌خواری به‌مثابه یک روش تغذیه‌ی سالمِ دوست‌دارِ محیط‌زیست صحبت می‌کنیم، صرفن از مصرفِ رژیمِ غذاییِ مبتنی‌بر گیاه حرف می‌زنیم؛ اما هنگامی‌که از قایل‌شدن یک حق برای حیوانات سخن می‌گوییم، از «وگانیسم» دفاع می‌کنیم که طبق آخرین تعریف انجمن وگان بریتانیا «فلسفه و روشی از زندگی‌ست که به‌دنبال حذفِ همه‌ی اَشکال استثمار و ظلم به حیوانات برای غذا، پوشاک یا هرچیز دیگری است».

پیشنهاد سردبیر

سرآغاز جنبش جهانی علیه «سموم» و «آفت‌کش‌ها»

در تاریخ تمدن کتاب‌های انگشت‌شماری توانسته‌اند مسیر جهان را تغییر دهند و کتاب «بهار خاموش» یکی از آن کتاب‌های تاریخ‌ساز است. مشاهده‌ی جسم بی‌جان پرندگان در یکی از شهرهای آمریکا که در اثر سم جان خود را ازدست داده بودند، سرآغازی بر نگارش این کتاب توسط «راشل کارسون» در سال ۱۹۶۲ شد. پس‌از جنگ جهانی دوم استفاده‌ی بی‌رویه از سموم شیمیایی آفت‌کش، توجه کارسون را به خود جلب کرد و او را واداشت تا مردم را از اثرات درازمدت سموم آفت‌کش آگاه سازد.

پیشنهاد سردبیر

دست خالی در مقابل تخریبگران

مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست در آستانه آبگیری سد چم‌شیر، پس از اینکه متخصصان و فعالان محیط‌زیست در مورد خطرات زیست‌محیطی آبگیری این سد، انواع بیانیه‌ها را صادر کردند، می‌گویند که نمی‌گذارند تجربه گتوند تکرار شود و صدها هزار تن نمک اراضی پایین‌دست را از بین ببرد. اما چه‌کسی یا نهادی جلوی پروژه‌ای را که کارهای اجرایی آن با سرمایه‌گذاری خارجی 94درصد پیشرفت داشته، می‌گیرد؟

مقالات

بررسی علل ژنتیکی انقراض یوز ایرانی

یوزپلنگ تنها گونه از جنس و زیرخانواده Acinonyx است که روند جمعیت جهانی کاهشی را تجربه میکند. این گونه با تغییرات ژنتیکی پایین شناخته میشود. تمام جمعیتهای زیرگونه یوز آسیایی در خاورمیانه و جنوب غربی آسیا منقرض شده و ایران آخرین پناهگاه یوز آسیایی در دنیاست. زیرگونه یوز آسیایی در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت در زمره گونه های در آستانه انقراض قرار دارد و به دلیل کاهش شدید تنوع ژنی ناشی از کاهش شدید جمعیت ناشی از تخریب زیستگاه، جدایی جغرافیایی و افزایش درون آمیزی تعداد اندکی از آنها در طبیعت ایران باقیمانده است.