چگونه کودکان دوستدار محیط‌زیست تربیت کنیم؟

دوران کودکی اهمیت زیادی در ایجاد نگرش‌های محیط زیستی دارد و آموزش محیط زیست در این دوران راهی برای پرورش نگرش‌های محیط‌زیستی در انسان است. نگرش‌های محیط زیستی که در دوران کودکی شکل می‌گیرد مادام‌ العمر و تغییرناپذیر هستند.
کودکان دوستدار محیط زیست

کودکان آینه والدین خود هستند

فرزاد علیزاده فعال محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه آموزش کودکان در حوزه محیط زیست بسیار اهمیت دارد، می‌گوید: کودکان آینه تمام نمای رفتار والدین با حیوانات و محیط زیست هستند، بنابراین آموزش‌ها باید بر اساس منابع و با نگاه علمی انجام شود، متأسفانه برخی خرده فرهنگ‌های اشتباه وجود دارد که از گذشته به نسل‌ها بعد منتقل شده است شوم بودن جغد، مکار بودن روباه و … از جمله مسائلی هستند که به فرهنگ تبدیل شده‌اند و در خانواده‌ها رواج دارد و به کودکان آموزش داده شده یا با نگاه به رفتار بزرگسالان آنها را یاد گرفته‌اند.

وی می‌افزاید: روش‌های علمی مبتنی بر اخلاق است، اگر مباحث علمی زیربنای اخلاقی نداشته باشند قابلیت اجرا و ارائه ندارند. فرهنگ اسلامی در مورد احترام به حیوانات و حیات وحش بسیار تاکید کرده و در قرآن کریم در مورد رفتار درست با حیوانات و طبیعت صحبت شده و حقوق ویژه‌ای برای آنها در نظر گرفته شده است.

این فعال محیط زیست ادامه می‌دهد: پژوهشگران حوزه کودک معتقدند بهترین سن برای فراگیری آموزش‌های پایه که ماندگاری بیشتری در ذهن دارد و بیشتر نهادینه می‌شوند بین سه تا شش سالگی کودک است. کودکان این سن را می‌توان با آموزش‌های محیط زیستی و حقوق حیوانات آشنا کرد و با آموزش کودک در این سنین مسئولیت‌پذیر تربیت می‌شود چون حساسیت زیربنای مسئولیت‌پذیری است.

لزوم آموزش حقوق حیوانات به کودکان

وی اظهار می‌کند: والدین اولین آموزگاران کودک هستند و با رفتار و گفتارشان به کودک می‌آموزند اگر پدر و مادر رفتارهای مخرب داشته باشند نمی‌توان از کودک انتظار داشت به محیط زیست احترام بگذارد زیرا رفتار متناقض و نادرست را آموخته است. همان طور که همه می‌دانند کودکان آینده سازان کشور هستند و چنانچه در زمان بزرگسالی به مقام و موقعیت اجتماعی برسند درست و منطقی تصمیم می‌گیرند چون آموزش‌ها از ابتدا صحیح بوده است.

علیزاده خاطرنشان می‌کند: برای آشنایی خردسالان با حیوانات، بازدید از باغ وحش فریب بزرگی است و جنبه آموزشی ندارد. پروتکل باغ وحش و نگهداری حیوانات بر این اساس نوشته شده است حیواناتی که آسیب دیده‌اند و قابلیت رهاسازی و زندگی در زیستگاه‌های طبیعی خود را ندارند در این مکان‌ها نگهداری شوند، متأسفانه در حال حاضر پرندگان و خزندگان که می‌توانند در محیط زیست طبیعی خود زندگی کنند به این مراکز منتقل می‌شوند. باید به کودکان بیاموزیم که پرنده در قفس نمی‌تواند زندگی کند و باید آزاد باشد تا زمانی که برای حقوق حیوانات ارزش قائل نباشیم نمی‌توانیم در خصوص حقوق انسان‌ها صحبت کنیم.

 

متن کامل گفتگو در ایمنا

یوز آسیایی
پیشنهاد سردبیر

سلاخی می‌گریست ، به قناری کوچکی دل‌باخته بود!

بهتر آن است پروژه‌های پر سروصدای تکثیر در اسارت و محصولات تکثیری آن را به‌حساب تلاش برای احیای جمعیت یوزها در طبیعت نگذاریم و دراین‌خصوص در مواجهه با افکار و احساسات عمومی قدری صادقانه و لااقل حرفه‌ای‌تر رفتار نماییم.
متأسفانه، لابی‌های فعال در حوزه حیات‌وحش با دادن نشانی‌های غلط اجازه نمی‌دهند که حقیقت به گوش مسئولان رده‌بالا برسد.

پارادایم انسان
پیشنهاد سردبیر

حذف پارادایم انسان‌محور از مطالعات حیات‌وحش و تنوع زیستی

طبق تعریف علوم مهندسی منابع طبیعی، محیط‌زیست و جنگل، «حیات‌وحش» (wildlife)، به همه‌ی موجودات گیاهی و جانوری که در محیط طبیعی – بدون مداخله‌ی انسان – زندگی می‌کنند، گفته می‌شود. درواقع حیات‌وحش به کلیه‌ی جان‌داران ازقبیل پستان‌داران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان گفته می‌شود که به‌صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان برروی کره‌ی زمین زندگی می‌کنند و آب و خوراک خود را خود تامین می‌کنند.

عدالت زیستی
پیشنهاد سردبیر

وگانیسم: چیستی و چرایی/ محبوبه قلی پور

زمانی که از گیاه‌خواری به‌مثابه یک روش تغذیه‌ی سالمِ دوست‌دارِ محیط‌زیست صحبت می‌کنیم، صرفن از مصرفِ رژیمِ غذاییِ مبتنی‌بر گیاه حرف می‌زنیم؛ اما هنگامی‌که از قایل‌شدن یک حق برای حیوانات سخن می‌گوییم، از «وگانیسم» دفاع می‌کنیم که طبق آخرین تعریف انجمن وگان بریتانیا «فلسفه و روشی از زندگی‌ست که به‌دنبال حذفِ همه‌ی اَشکال استثمار و ظلم به حیوانات برای غذا، پوشاک یا هرچیز دیگری است».

پیشنهاد سردبیر

سرآغاز جنبش جهانی علیه «سموم» و «آفت‌کش‌ها»

در تاریخ تمدن کتاب‌های انگشت‌شماری توانسته‌اند مسیر جهان را تغییر دهند و کتاب «بهار خاموش» یکی از آن کتاب‌های تاریخ‌ساز است. مشاهده‌ی جسم بی‌جان پرندگان در یکی از شهرهای آمریکا که در اثر سم جان خود را ازدست داده بودند، سرآغازی بر نگارش این کتاب توسط «راشل کارسون» در سال ۱۹۶۲ شد. پس‌از جنگ جهانی دوم استفاده‌ی بی‌رویه از سموم شیمیایی آفت‌کش، توجه کارسون را به خود جلب کرد و او را واداشت تا مردم را از اثرات درازمدت سموم آفت‌کش آگاه سازد.

پیشنهاد سردبیر

دست خالی در مقابل تخریبگران

مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست در آستانه آبگیری سد چم‌شیر، پس از اینکه متخصصان و فعالان محیط‌زیست در مورد خطرات زیست‌محیطی آبگیری این سد، انواع بیانیه‌ها را صادر کردند، می‌گویند که نمی‌گذارند تجربه گتوند تکرار شود و صدها هزار تن نمک اراضی پایین‌دست را از بین ببرد. اما چه‌کسی یا نهادی جلوی پروژه‌ای را که کارهای اجرایی آن با سرمایه‌گذاری خارجی 94درصد پیشرفت داشته، می‌گیرد؟

مقالات

بررسی علل ژنتیکی انقراض یوز ایرانی

یوزپلنگ تنها گونه از جنس و زیرخانواده Acinonyx است که روند جمعیت جهانی کاهشی را تجربه میکند. این گونه با تغییرات ژنتیکی پایین شناخته میشود. تمام جمعیتهای زیرگونه یوز آسیایی در خاورمیانه و جنوب غربی آسیا منقرض شده و ایران آخرین پناهگاه یوز آسیایی در دنیاست. زیرگونه یوز آسیایی در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت در زمره گونه های در آستانه انقراض قرار دارد و به دلیل کاهش شدید تنوع ژنی ناشی از کاهش شدید جمعیت ناشی از تخریب زیستگاه، جدایی جغرافیایی و افزایش درون آمیزی تعداد اندکی از آنها در طبیعت ایران باقیمانده است.